علیت ذهنی

Authors

مهدی ذاکری

abstract

مسئلۀ علیّت ذهنی- دست کم از زمان دکارت - از مهم ترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آن جا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکل ساز می دانستند، هر یک به شیوه ای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنار گذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهم ترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسی ترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب آوریم، دست کم یک صورت مسئلۀ ذهن و بدن مسئلۀ علیّت ذهنی است. اگر در نظر دکارت تفاوت دو جوهر نفس و بدن مانعی بر سر راه تعامل علّی این دو به حساب می آمد، با اصالت دادن به امور فیزیکی نیز مسئله صورت دیگری پیدا می کند: ذهن چگونه می تواند نیروهای علّی اش را در جهانی که اساساً فیزیکی است، اعمال کند؟ فیلسوفان بر اساس دیدگاه های متفاوتشان دربارۀ علیّت و نیز چیستی ذهن، راه حل های متفاوتی برای مسئلۀ علیّت ذهنی مطرح کرده اند، که به بخشی از این مسائل در این مقاله پرداخته می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

علیت ذهنی و برون‌ گرایی محتوای حالت‌ های ذهنی

    علیت ذهنی به معنای تأثیر علّی ذهن یا حالت‌ها ذهنی بر رفتار بدنی و یا تأثیر رفتار بدنی بر ذهن یا حالت‌ها ذهنی است. برون‌گرایی در محتوا به معنای آن است که حداقل بخشی از محتواهای ذهنی برای متعین شدن، یا به عبارتی تشخص یافتن، به خارج از ذهن وابسته‌اند. با پذیرش برون‌گرایی در محتوای حالت‌ها ذهنی، این پرسش پیش می‌آید که اگر حداقل بخشی از محتوای حالت‌ها ذهنی به خارج وابسته است، آیا علیت ذهنی منحل...

full text

بررسی مسأله‌ی علیت ذهنی در فیزیکالیسم تحویل‌گرا و غیرتحویل‌گرا

مسأله‌ی علیت ذهنی این است که حالت ذهنی چگونه رفتار را ایجاد می‌کند. برای حل این مسأله، لازم است که نوعی قانون روان‌فیزیکی تدوین کنیم که اولاً چگونگی ظهور امر ذهنی از ساختار فیزیکی و ثانیاً نقش علّیِ حالت ذهنی در ایجاد رفتار را تبیین کند. این‌همانی نوعی به عنوان فیزیکالیسم تحویل‌گرا منجر به شبه پدیدارگرایی می‌شود و این‌همانی مصداقی نیز به عنوان فیزیکالیسم غیر تحویل‌گرا نتیجه‌ای جز شبه پدیدارگرایی ند...

full text

رابطه علیت

یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «ر...

full text

رابطه علیت وحدوث

در میان مسائل فلسفی قانون علیت از لحاظ سبقت اولین مساله ای است که فکر بشر را به خود متوجه ساخته و او را به تفکر و اندیشه برای کشف معمای هستی وادار کرده است. شناخت جهان و بحث از حدوث و قدم آن نیز همواره مورد نظر دانشمندان بوده وهست. این توجه بر اساس پیوند و رابطه این دو اصل با یکدیگر تبیین بهتری می یابد. لازمه پذیرش اصل علیت، بحث از علت هستی بخش هستی و از ابتدا داشتن یا نداشتن جهان است. بر همین ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)

Publisher: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

ISSN

volume 15

issue 58 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023